2013

Đó là mốc mà thủ tướng Nga Putin đặt ra để Sukhoi bắt đầu bàn giao PAK-FA cho không quân Nga, tức là chỉ hơn 3 năm nữa. Tuy nhiên không phải ai cũng chia sẻ sự lạc quan này. Khi mà chỉ riêng việc phát triển loại động cơ mới cho nó có thể cần thêm từ 7-8 năm nữa, theo một số nguồn tin từ Nga. Loại động cơ này phải có khả năng cung cấp tốc độ hành trình siêu âm. Hiện nay chỉ duy nhất F-22 là có khả năng duy trì liên tục tốc độ từ Mach 1.5 - 1.8 với tải trọng tiêu chuẩn mà không cần sử dụng tầng đốt hậu. Từ trước tới nay các máy bay đều phải sử dụng đốt hậu để vượt qua bức tường âm thanh, nghĩa là luồng phản lực sẽ được trộn với nhiên liệu và đốt thêm 1 lần nữa. Máy bay chỉ có thể duy trì chế độ này trong một thời gian ngắn. Ngoài ra nó cũng rất hao tốn nhiên liệu và khiến máy bay dễ bị phát hiện bởi các cảm biến nhiệt. Typhoon (hay Eurofighter) được coi là chiến đấu cơ có tốc độ hành trình siêu âm gần với F-22 nhất, nhưng nó cũng cần phải kích hoạt tầng đốt hậu một thời gian ngắn để 'tạo đà' khi máy bay đang trong tốc độ cận âm. Một số loại khác, như Su-35 hay các phiên bản F-16 thuộc lô cải tiến 60 cũng có thể duy trì tốc độ siêu âm không cần đốt hậu, nhưng chúng không được coi như là có khả năng hành trình siêu âm thực sự. Vì tốc độ chỉ khoảng Mach 1.1 - 1.2 và chỉ đạt được trong điều kiện không mang vũ khí. 

Tuy nhiên động cơ chỉ là 1 phần trong một danh sách dài những phần việc khác mà người Nga phải hoàn thành. Một số trong đó bao gồm: vật liệu hấp thụ radar, radar quét điện tử chủ động (AESA) có khả năng tránh bị dò tìm (bằng cách dùng chùm tia siêu hẹp có thể thay đổi góc quét nhanh và thay đổi tần số liên tục vài nghìn lần/ giây). Một hệ thống tác chiến điện tử tích hợp hoàn toàn, kết hợp cả khả năng phòng thủ và tấn công. Công nghệ cảm biến hợp nhất, mà trong đó dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau (radar, cảm biến nhiệt, hình ảnh và cả nguồn bên ngoài) được xử lý mà đưa ra thông tin cho phi công như thể từ 1 nguồn duy nhất. Và cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng là khả năng biến thiết kế trên giấy thành một sản phẩm hoàn thiện với những đặc tính đúng như mong đợi. Điều này tùy thuộc vào trình độ công nghệ chế tạo, tích hợp, quản lý chất lượng…

Và Sukhoi sẽ phải làm điều này trong hoàn cảnh PAK-FA về thực tế không phải là chương trình được ưu tiên nhiều nhất của Nga hiện nay. Nó rất quan trọng trong vai trò PR, nhằm thuyết phục với thế giới về khả năng của Nga trong việc phát triển các loại vũ khí công nghệ cao. Tuy nhiên, về thực chất, Nga còn có nhiều ưu tiên khác cao hơn. Bao gồm: duy trì khả năng răn đe hạt nhân, mà cốt lõi là bộ đôi dự án Bulava và tàu ngầm lớp Borei. Lực lượng hải quân Nga kể từ sau chiến tranh lạnh đến giờ chưa hạ thủy được một tàu chiến nào có tải trọng từ 4000 tấn trở lên. Lục quân Nga cũng đang trải qua một cuộc cải tổ cực kỳ sâu rộng, có tầm ảnh hưởng lớn đến mức nó đã trở thành một cuộc chiến chính trị giữa những người ủng hộ và phản đối cải cách (KTCNQS sẽ có một bài tổng hợp về cuộc cải tổ này). Chỉ vài ngày trước chuyến bay thử của T-50, phe phản đối, dẫn đầu bởi Mikhail Babich, phó chủ tịch ủy ban quốc phòng hạ viện Nga, đã mở cuộc tổng công kích nhắm vào tướng Makarov, tổng tham mưu trưởng và gián tiếp nhắm vào bộ trưởng BQP Serdiukov, những người ủng hộ cải cách. Các lực lượng tinh nhuệ chống khủng bố và các phần tử ly khai cũng là một ưu tiên cao của quân đội Nga hiện nay. Ngay đối với không quân, cũng còn nhiều ưu tiên khác tuy không 'hoành tráng' như dự án PAK-FA nhưng lại thiết thực hơn trong việc hỗ trợ các chiến dịch quân sự trên bộ mà Nga nhiều khả năng sẽ tham gia trong hiện tại và tương lai. Những điều này được thể hiện rất rõ trong cuộc chiến với Gruzia gần đây. Đó là thiếu về vũ khí chính xác, thiếu UAV, khả năng tác chiến điện tử, chống radar và tên lửa phòng không…

Ngay cả dự án Su-35, được coi là nhằm lấp khoảng trống do sự chậm trễ của thế hệ chiến đấu cơ thế 5 của Nga, vào thời điểm này vẫn chưa hoàn tất. Do đó, có thể nói mốc 2013 là có phần hơi lạc quan.