Hoàng hôn của tàu ngầm soviet

Hạm đội tàu ngầm Nga vẫn đang tiếp tục đà đi xuống cho dù ngân sách đã tăng. Tiền không đủ để đóng những con tàu mới kịp thay thế những con tàu từ thời chiến tranh lạnh. Không nhiều người có thể nhận thấy điều này, nếu không vì Nga vẫn đang cần sự trợ giúp tài chính từ cộng đồng quốc tế để tháo dỡ hàng trăm tàu ngầm hạt nhân đang mục nát của mình.

Hiện nay, Nga chỉ còn 14 SSBN, tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa liên lục địa, và không phải tất cả có đầy đủ tên lửa. Một số khác lại thiếu thủy thủ đoàn, hoặc một số hệ thống quan trọng cần sửa chữa. Nga hiện có 14 tàu ngầm tấn công loại Akula, tương đương với lớp Los Angeles của Mỹ. Ngoài ra còn có 8 SSGN, tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa hành trình và 20 tàu ngầm diesel điện.

Từ 1991 tới nay, phần lớn ngân sách đóng mới tàu là cho tàu ngầm. 6 chiếc Akula đã được đóng mới. Nhưng lớp SSBN mới, Borei, thì bị trì hoãn khá lâu vì loại tên lửa mới, Bulava, không hoạt động tốt.

Các đô đốc Nga mắc một sai lầm lớn ngay sau 1991. Thừa hưởng hải quân lớn thứ nhì thế giới nhưng chỉ với một phần nhỏ ngân sách như trước, thay vì cho giải ngũ một phần lớn trong số đó và tập trung nguồn lực cho phần còn lại thì người Nga lại ra sức giữ chúng lại. Kết quả là người ta có một đội tàu cũ kỹ vì không được bảo dưỡng, số lượng tàu thì lớn nhưng số thủy thủ có chất lượng lại ít.

Tàu ngầm hạt nhân của phương tây thường có tuổi thọ 30 năm, trong khi các mẫu của Nga hiếm khi quá 20 năm. Điều đó có nghĩa là 2 tàu ngầm mới phải được sản xuất mỗi năm nhằm duy trì một hạm đội 40 chiếc. Điều này chưa thể xảy ra trong tương lai gần. Hiện nay ưu tiên là dành cho SSBN, vì nó mang theo tên lửa hạt nhân liên lục địa, là thành phần cực kỳ quan trọng của sức mạnh răn đe hạt nhân, vì không như tên lửa trên bộ, đối phương rất khó biết vị trí chính xác của các SSBN. Trong khi đó, hạm đội SSBN của Nga đang thực sự gặp khủng hoảng. Lớp Typhoon, loại tàu ngầm lớn nhất thế giới, từng là niệm tự hào của Hải quân Nga và là trụ cột của hạm đội SSBN giờ đây đã nghỉ hưu cho dù 'tuổi đời' chưa phải quá lâu. Trong khi đó lớp Borei, như đã biết, mới chỉ có 1 chiếc đi vào hoạt động. Thực tế thì lớp tàu mới này quay lại thiết kế cũ của lớp Delta, trước Typhoon.

Dù sao thì lực lượng tàu ngầm vẫn là phần nhận được nhiều sự đầu tư nhất trong toàn bộ Hải quân Nga. Các lực lượng khác ở trong tình trạng bi đát không kém. Chiếc tuần dương hạm hạng nặng chạy bằng năng lượng hạt nhân Pie đại đế suýt mất lò phản ứng của mình và phải trải qua 2 năm sửa chữa trước khi có thể hoạt động lại. Nguyên nhân là do bảo trì kém được thực hiện bởi lính nghĩa vụ. Chiếc tàu sân bay duy nhất, chiếc Kuznetsov phải được tàu kéo ra biển để máy bay có thể luyện tập.